Οι παροτρύνσεις προς τις ευρωπαϊκές εταιρείες για την υιοθέτηση της τετραήμερης εβδομάδας εργασίας έχουν αυξηθεί μετά την πανδημία COVID-19.
Τώρα, η εβδομάδα εργασίας των 40 ωρών στις Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκεται στο στόχαστρο, έχοντας αποτελέσει τη συνήθη εργασιακή πρακτική για περισσότερες από οκτώ δεκαετίες, με μέλη του αμερικανικού Κογκρέσου να θέλουν να δώσουν στους εργαζόμενους μια επιπλέον ημέρα ρεπό.
Ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, κάποτε υποψήφιος για την προεδρία και αριστερός ανεξάρτητος από το Βερμόντ, παρουσίασε την περασμένη εβδομάδα ένα νομοσχέδιο που θα μείωνε σε 32 ώρες το χρονικό διάστημα που πολλοί Αμερικανοί μπορούν να εργάζονται κάθε εβδομάδα πριν να τους οφείλονται υπερωρίες.
Δεδομένων των εξελίξεων στην αυτοματοποίηση, τη ρομποτική και την τεχνητή νοημοσύνη (AI), ο Σάντερς λέει ότι οι αμερικανικές εταιρείες έχουν την πολυτέλεια να δίνουν στους υπαλλήλους τους περισσότερο ελεύθερο χρόνο χωρίς να περικόπτουν τις αμοιβές και τις παροχές τους.
Οι επικριτές λένε ότι μια υποχρεωτική μικρότερη εργασιακή εβδομάδα θα ανάγκαζε πολλές εταιρείες να προσλάβουν επιπλέον εργαζόμενους ή να χάσουν την παραγωγικότητα.
Τι προτείνει το νέο νομοσχέδιο;
Το νομοσχέδιο που παρουσίασε ο Σάντερς στη Γερουσία θα μειώσει την κανονική εβδομάδα εργασίας από 40 ώρες σε 32 ώρες. Οι εργοδότες θα απαγορεύεται να μειώνουν τις αμοιβές και τις παροχές των εργαζομένων τους για να αντιστοιχούν στις χαμένες ώρες.
Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι που σήμερα εργάζονται από Δευτέρα έως Παρασκευή, οκτώ ώρες την ημέρα, θα μπορούσαν να προσθέσουν μια επιπλέον ημέρα στο Σαββατοκύριακό τους.
Οι εργαζόμενοι που δικαιούνται υπερωρίες θα πληρώνονται επιπλέον για την υπέρβαση των 32 ωρών την εβδομάδα.
Ο Σάντερς λέει ότι οι μειώσεις του χρόνου εργασίας θα γίνουν σταδιακά μέσα σε τέσσερα χρόνια.
Πραγματοποίησε ακρόαση σχετικά με την πρόταση την περασμένη Πέμπτη στην Επιτροπή Υγείας, Παιδείας, Εργασίας και Συντάξεων της Γερουσίας, της οποίας ο Σάντερς είναι πρόεδρος.
Πώς θα επηρέαζε η μικρότερη εβδομάδα την παραγωγικότητα;
Πρόσφατη μελέτη βρετανικών εταιρειών που συμφώνησαν να υιοθετήσουν τετραήμερη εβδομάδα κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι εργαζόμενοι προσέρχονταν στη δουλειά λιγότερο αγχωμένοι και πιο συγκεντρωμένοι, ενώ τα έσοδα παρέμειναν σταθερά ή αυξήθηκαν.
Το 2022, μια ομάδα πανεπιστημιακών ερευνητών και η μη κερδοσκοπική οργάνωση 4 Day Week Global επιστράτευσαν 61 εταιρείες για να μειώσουν τις ώρες εργασίας για έξι μήνες χωρίς να μειώσουν τους μισθούς.
Στη συνέχεια, το 71% των 2.900 εργαζομένων δήλωσαν ότι ήταν λιγότερο εξαντλημένοι και σχεδόν οι μισοί ανέφεραν ότι ήταν πιο ικανοποιημένοι από τη δουλειά τους.
Εν τω μεταξύ, 24 από τις συμμετέχουσες εταιρείες ανέφεραν αύξηση των εσόδων κατά περισσότερο από 34% σε σχέση με τους προηγούμενους έξι μήνες. Σχεδόν δύο δωδεκάδες άλλες είδαν μικρότερη αύξηση.
"Η πλειονότητα των εργαζομένων καταγράφει αύξηση της παραγωγικότητάς τους κατά τη διάρκεια της δοκιμής. Είναι πιο ενεργητικοί, συγκεντρωμένοι και ικανοί", δήλωσε στην επιτροπή της Γερουσίας του Σάντερς η Τζούλιετ Σορ, καθηγήτρια κοινωνιολογίας στο Boston College και επικεφαλής ερευνήτρια της βρετανικής μελέτης.
Οι επικριτές λένε ότι η τετραήμερη εβδομάδα εργασίας μπορεί να λειτουργήσει για εταιρείες όπου οι εργαζόμενοι περνούν τον περισσότερο χρόνο τους σε υπολογιστές ή σε συσκέψεις, αλλά θα μπορούσε να είναι καταστροφική για την παραγωγή σε εργοστάσια παραγωγής που χρειάζονται εργάτες που ασχολούνται με τα χέρια για να κρατούν τις γραμμές συναρμολόγησης σε λειτουργία.
"Πρόκειται για έννοιες που έχουν συνέπειες", δήλωσε στην επιτροπή της Γερουσίας ο Ρότζερ Κινγκ, της Ένωσης Πολιτικής Ανθρώπινου Δυναμικού, η οποία εκπροσωπεί τους υπεύθυνους ανθρώπινου δυναμικού των επιχειρήσεων.
"Απλώς δεν λειτουργούν σε πολλές βιομηχανίες".
Ποια ήταν η ανταπόκριση στο νομοσχέδιο;
Με σημαντικές αντιδράσεις από τους Ρεπουμπλικάνους και ενδεχομένως από ορισμένους Δημοκρατικούς, η πρόταση του Σάντερς δεν αναμένεται να προχωρήσει πολύ στη Γερουσία.
Ένα αντίστοιχο νομοσχέδιο του Δημοκρατικού βουλευτή Μαρκ Τακάνο από την Καλιφόρνια είναι πιθανότατα καταδικασμένο στη Βουλή των Αντιπροσώπων που ελέγχεται από τους Δημοκρατικούς.
Ο γερουσιαστής Μπιλ Κάσιντι από τη Λουιζιάνα δήλωσε ότι η καταβολή των ίδιων μισθών στους εργαζόμενους για λιγότερες ώρες θα ανάγκαζε τους εργοδότες να μετακυλήσουν το κόστος πρόσληψης περισσότερων εργαζομένων στους καταναλωτές.
"Θα απειλήσει εκατομμύρια μικρές επιχειρήσεις που λειτουργούν με ένα λεπτό περιθώριο κέρδους επειδή δεν μπορούν να βρουν αρκετούς εργαζόμενους", δήλωσε.
Ο Σάντερς έχει χρησιμοποιήσει το βήμα του ως πρόεδρος της επιτροπής για να παρουσιάσει τη νομοθεσία που αποσκοπεί στο να καταστήσει τις μεγάλες εταιρείες περισσότερο υπόλογες απέναντι στους εργαζομένους. Κατηγόρησε τα άπληστα στελέχη ότι τσεπώνουν επιπλέον κέρδη, καθώς η τεχνολογία έχει αυξήσει την παραγωγικότητα των εργαζομένων.
"Συνεχίζουμε την τάση ότι η τεχνολογία ωφελεί μόνο τους ανθρώπους στην κορυφή ή απαιτούμε αυτές οι μετασχηματιστικές αλλαγές να ωφελήσουν τους εργαζόμενους;". είπε ο Σάντερς. "Και ένα από τα οφέλη πρέπει να είναι μια χαμηλότερη εβδομάδα εργασίας, μια εβδομάδα εργασίας 32 ωρών".
Πώς αποφασίστηκε η εβδομάδα εργασίας των 40 ωρών να είναι το πρότυπο;
Ο νόμος περί δίκαιων εργασιακών προτύπων, που υπογράφηκε από τον πρόεδρο Φραγκλίνο Ντ. Ρούσβελτ το 1938, περιόρισε την παιδική εργασία και επέβαλε άλλες προστασίες στο χώρο εργασίας, στις οποίες περιλαμβανόταν ο περιορισμός της εβδομάδας εργασίας στις 44 ώρες.
Ο νόμος τροποποιήθηκε δύο χρόνια αργότερα για να γίνει η εβδομάδα 40 ωρών.
Ο νόμος-ορόσημο ακολούθησε έναν αιώνα προσπαθειών των εργατικών συνδικάτων που επιδίωκαν προστασία για τους πολλούς υπερεργαζόμενους στις ΗΠΑ, δήλωσε ο Tejasvi Nagaraja, ιστορικός της εργασίας στη Σχολή Βιομηχανίας και Εργασιακών Σχέσεων του Πανεπιστημίου Cornell.
"Το ζήτημα του χρόνου ήταν πάντα εξίσου σημαντικό ή και πιο σημαντικό από τα χρήματα για τα εργατικά συνδικάτα και τους υποστηρικτές της εργασίας", δήλωσε ο Nagaraja.
Στη δεκαετία του 1830, οι ανθρακωρύχοι και οι εργάτες κλωστοϋφαντουργίας άρχισαν να αντιδρούν στις εργάσιμες ημέρες που διαρκούσαν έως και 14 ώρες.
Μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο, η κατάργηση της δουλείας ανάγκασε τους Αμερικανούς να ρίξουν μια νέα ματιά στα δικαιώματα των εργαζομένων.
Τα συνδικάτα συσπειρώθηκαν γύρω από το σύνθημα: "Οκτώ ώρες για δουλειά, οκτώ ώρες για ξεκούραση, οκτώ ώρες για ό,τι θέλετε".
Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση έκανε δειλά βήματα προς τον περιορισμό του χρόνου εργασίας.
Το 1869, ο πρόεδρος Οδυσσέας Σ. Γκραντ διέταξε οκτάωρη εργάσιμη ημέρα για τους κυβερνητικούς υπαλλήλους. Το 1916, το Κογκρέσο επέβαλε το ίδιο για τους σιδηροδρομικούς εργάτες.
Άλλες μεταρρυθμίσεις προήλθαν από την ιδιωτική βιομηχανία.
Το 1926, ο Χένρι Φορντ υιοθέτησε την 40ωρη εβδομάδα για τους εργάτες του στη συναρμολόγηση αυτοκινήτων, περισσότερο από μια δεκαετία πριν το επιβάλει το Κογκρέσο.
"Είναι καιρός να απαλλαγούμε από την αντίληψη ότι ο ελεύθερος χρόνος για τους εργάτες είναι είτε χαμένος χρόνος είτε ταξικό προνόμιο", έγραψε ο Ford.