Οποιαδήποτε άλλη εποχή του χρόνου, το Νταβός δεν έχει κάτι αξιοσημείωτο, εκτός του ότι είναι ένα δημοφιλές χιονοδρομικό κέντρο, ψηλά στις ελβετικές Άλπεις.
Αλλά για μία εβδομάδα τον Ιανουάριο, γίνεται το επίκεντρο της παγκόσμιας προσοχής, καθώς οι παγκόσμιες ελίτ συγκεντρώνονται στη μικρή πόλη των Άλπεων για την ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ (WEF). Γιατί; Για να συζητήσουν τη μελλοντική κατεύθυνση της ζωής στον πλανήτη μας και τα επείγοντα ζητήματα της εποχής.
Τι είναι λοιπόν το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, τι πραγματικά συμβαίνει στο Νταβός και γιατί έχει σημασία;
Τι είναι το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ;
Το WEF ιδρύθηκε το 1971 από τον Κλάους Σβάμπ, έναν ελβετογερμανό οικονομολόγο και καθηγητή, σε μια προσπάθεια να προωθήσει την παγκόσμια συνεργασία σε πολιτικά, κοινωνικά και οικονομικά ζητήματα.
Στόχος του διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού, ο οποίος έχει πλέον την έδρα του κοντά στη Γενεύη, ήταν να φέρει σε επαφή τον δημόσιο και τον ιδιωτικό τομέα για να συζητήσουν και να βρουν λύσεις σε αυτά τα παγκόσμια προβλήματα, κάτι που παραμένει μια από τις ιδρυτικές του αρχές και αναφέρεται στη δήλωση αποστολής του: «Δεσμευόμαστε να βελτιώσουμε την κατάσταση του κόσμου».
Η πρώτη συνάντηση του WEF πριν από πέντε δεκαετίες πραγματοποιήθηκε στο Νταβός και έκτοτε αποτελεί το κέντρο της ετήσιας συγκέντρωσής του κάθε χρόνο, με το όνομα του θέρετρου να αποτελεί μάλιστα την κοινή συντομογραφία της εκδήλωσης.
Το Συνεδριακό Κέντρο, το νευραλγικό κέντρο της εβδομαδιαίας ετήσιας συνάντησης του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός Markus Schreiber/Copyright 2024 The AP. All rights reserved
Ποιος συμμετέχει στο Νταβός;
Τι κοινό έχουν ο Ντόναλντ Τραμπ, η Γκρέτα Τούνμπεργκ και ο Έλτον Τζον; Επιφανειακά, μάλλον τίποτα απολύτως, αλλά το μόνο πράγμα που τους ενώνει όλους είναι ότι έχουν συμμετάσχει στο παρελθόν στο Νταβός.
Ένα από τα πιο μοναδικά πράγματα στο Νταβός είναι αυτοί που συμμετέχουν. Αν και συχνά επικρίνεται ως ένα κέντρο συζητήσεων για το προνομιούχο 1% του κόσμου, είναι επίσης το μέρος όπου οι άνθρωποι έρχονται για να προσπαθήσουν να ασκήσουν πιέσεις και να επηρεάσουν αυτές τις ισχυρές ελίτ, προκειμένου να επηρεάσουν την αλλαγή σε παγκόσμια κλίμακα.
Συνήθως, μπορείτε να περιμένετε να παρευρεθούν παγκόσμιοι ηγέτες - συνήθως ο εν ενεργεία πρόεδρος των ΗΠΑ, η ηγεσία της ΕΕ και του ΟΗΕ κ.ο.κ. - αλλά και ηγέτες επιχειρήσεων και επιχειρηματίες, διακεκριμένοι στοχαστές και ακαδημαϊκοί, επικεφαλής ΜΚΟ και του φιλανθρωπικού τομέα, καινοτόμοι, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, η κοινωνία των πολιτών, ακτιβιστές όλων των δογμάτων - ακόμη και διασημότητες της εκάστοτε περιόδου.
Και βρίσκονται όλοι τους εξαιρετικά σε ένα μέρος, την ίδια στιγμή, πράγμα που σημαίνει πρωτοφανή πρόσβαση για πολλούς σε παγκόσμιους φορείς λήψης αποφάσεων.
Ο επίσημος κατάλογος προσκεκλημένων είναι συχνά πολύ κλειστός και αποτελείται από περίπου 2.000 έως 3.000 συμμετέχοντες και ομιλητές, αλλά η ίδια η συνάντηση προσελκύει χιλιάδες περισσότερους στις εκδηλώσεις της που γίνονται στο περιθώριο.
Είναι επίσης το μέρος όπου οι εταιρείες, ακόμη και χώρες και περιφέρειες στήνουν τους πάγκους τους για να πουλήσουν ιδέες και υπηρεσίες ή να προσελκύσουν επενδύσεις.
Κατά μήκος της Promenade, της κύριας λεωφόρου του Νταβός, υπάρχουν αυτά που έχουν γίνει γνωστά ως "σπίτια", όπου οι εταιρείες μπορούν να νοικιάσουν χώρο (συχνά καταστήματα λιανικής πώλησης που ενοικιάζονται για την εβδομάδα) για να στήσουν πρεσβείες ή γραφεία για να υποδεχτούν επισκέπτες, ώστε να πραγματοποιήσουν συναντήσεις κ.λπ.
Πέρα από τις κεντρικές ομιλίες και τα πάνελ στο Συνεδριακό Κέντρο, τον κύριο κόμβο του Νταβός, αυτό από μόνο του έχει αποτελέσει εξέχον χαρακτηριστικό γνώρισμα της ετήσιας εκδήλωσης.
Η ακτιβίστρια για το κλίμα Γκρέρα Τούνμπεργκ μιλάει σε πάνελ στο Νταβός το 2019. Markus Schreiber/AP
Γιατί πάνε στο Νταβός;
Μία από τις ιδρυτικές αρχές του WEF ήταν να είναι αμερόληπτο, ανεξάρτητο και απαλλαγμένο από ειδικά συμφέροντα. Αλλά πέρα από αυτά τα αισθήματα, η κριτική δεν είναι ποτέ μακριά στο Νταβός.
Δεδομένης της αντιπαράθεσης ανταγωνιστικών προγραμμάτων και της αλληλοεπικάλυψης της πολιτικής και της εταιρικής σφαίρας, το WEF βρίσκεται συχνά στη γραμμή πυρός των ανταγωνιστών που υποστηρίζουν ότι είναι μια κακοήθης δύναμη στον κόσμο.
Ο οικονομικός ανταποκριτής των New York Times Πίτερ Γκούντμαν, για παράδειγμα, τόνισε στο βιβλίο του "Davos Man" την αντίφαση του να ζητά από δισεκατομμυριούχους και ελίτ, που οι επικριτές κατηγορούν ότι προκαλούν τα μεγαλύτερα προβλήματα του κόσμου, να βρουν τρόπους για την επίλυσή τους.
Μια από τις κύριες επικρίσεις που ασκούνται κάθε χρόνο στους διοργανωτές της εκδήλωσης, για παράδειγμα, είναι η υποκρισία του να υπάρχει η κλιματική κρίση στην ημερήσια διάταξη της συνάντησης, ενώ ένας στους 10 συμμετέχοντες το 2022 ταξίδεψε με ιδιωτικό τζετ για να φτάσει εκεί.
Μπορεί να είναι ένας τόπος για να μιλήσουν για δουλειές οι πλούσιοι και ισχυροί του κόσμου, το Νταβός είναι όμως ένα απαράμιλλο φόρουμ συζητήσεων και αντιπαραθέσεων σε παγκόσμια κλίμακα και έχει να επιδείξει ορισμένα σημαντικά επιτεύγματα στην 50χρονη ιστορία του.
Το 1988, μια συμφωνία που υπογράφηκε στη συνάντηση από τον Ανδρέα Παπανδρέου και τον Τουργκούτ Οζάλ, γνωστή ως Διακήρυξη του Νταβός, πιστώθηκε ότι βοήθησε την Τουρκία και την Ελλάδα να απομακρυνθούν από το χείλος μιας ένοπλης σύγκρουσης και να εξομαλύνουν τις σχέσεις τους.
Το 1992, ο Νέλσον Μαντέλα και ο τότε πρόεδρος της Νότιας Αφρικής Φρεντερίκ ντε Κλερκ έκαναν την πρώτη τους κοινή εμφάνιση στη διεθνή σκηνή του Νταβός. Ήταν αναμφισβήτητα ένα σημαντικό βήμα προς τον τερματισμό του απαρτχάιντ. Το ζευγάρι κέρδισε το Νόμπελ Ειρήνης την επόμενη χρονιά.
Το 2000, η Παγκόσμια Συμμαχία για τα Εμβόλια και την Ανοσοποίηση (Gavi) εγκαινιάστηκε στο Νταβός και έκτοτε έχει βελτιώσει την πρόσβαση σε εμβόλια για εκατομμύρια ανθρώπους. Από τη δημιουργία της, έχει συμβάλει στον εμβολιασμό 760 εκατομμυρίων παιδιών παγκοσμίως.